آسیب شناسی اجتماعی مصرف قلیان در جهرم
به گزارش شیرازه به نقل از پسین جهرم
یکی از پدیده های نابهنجار، استعمال روزافزون قلیان در مراکز عمومی و
تفریحی جامعه است، بطوری که اگر گذری بر پارکهای سطح شهر و فضاهای تفریحی
آن داشته باشیم کمتر پاتوق های دوستانه ای می بینیم که قلیان نکشند و
دردآورتر آنکه این مساله در تجمع های خانوادگی نیز قبحش شکسته شده و بصورت
خانوادگی قلیان چاق میشودتا به نوعی بساط تفریح و شادی خانواده تکمیل شود،
بی توجه به اینکه این رفتار می تواند در کودکان و نوجوانان نهادینه شود و
آنها را در آتی به سمت این ابزار تفریحی ناسالم سوق دهد.
بدین
اساس امروز مصرف قلیان جزء جدایی ناپذیر اوقات فراغت بسیاری از افراد و
خانواده هاشده است، اگر در گذشته مصرف قلیان تنها به سالمندان و یا آقایان و
یامجالس خاص اختصاص داشت امافراگیری این پدیده نابهنجار در سالهای اخیر به
گونه ای است که همه گروه های سنی و جمعیتی اعم از نوجوان و جوان و دختران و
زنان رابه سوی استفاده از آن کشیده است.
آمارها حکایت از این دارد که چیزی بیش از100میلیون نفر هر روز در دنیا قلیان می کشند و تحقیقات نشان می دهند که هر وعده قلیان برابر با مصرف یک پاکت سیگار بوده و قلیان در هر بار مصرف بر خلاف باور بسیاری از افراد، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار وارد ریه افراد می کند به عبارتی مقدار تنباکوی مصرفی در یک وعده قلیان معادل مصرف 20 تا 50 نخ سیگار است.البته یکی از دلایل استعمال فراوان از قلیان این تصور غلط است که اگر دود قلیان وارد ریه نشود و فقط از راه دهان خارج شود، آسیبی به ریهها وارد نمیشود اما در حقیقت دود قلیان از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن شده و آثار سوء خود را به جا میگذارد.
از این رو،مصرف بی رویه قلیان در
حال حاضر به عنوان یک آسیب اجتماعی قلمداد می گردد که بسیاری آن را بی ضرر و
غیر قابل اعتیاد دانسته و یاحداقل بر این باورند که آسیب و ضرر آن از مصرف
سیگار کمتر است، این طرز تلقی و باور غلط این پدیده را تبدیل به یکی از
ابزارهای اصلی تفریحات کنشگران اجتماعی کرده و دیگر کمتر کسی است که با چشم
غضب آلود و قبیح بودن به این رفتار اجتماعی آسیب زا نگاه کند.
تحقیقات اجتماعی در شهر مذهبی جهرم نشان می دهد که سن استفاده از قلیان رو به کاهش است و امروزه نوجوانان و دانش آموزان 10 و 12 ساله نیز مشتاقانه و فارغ از هر گونه نظارت اجتماعی رسمی و غیر رسمی قلیان مصرف می کنند. دیگر مطالعات نیز گویای این است که این ابزار تفریحی ناسالم به جمع دختران و زنان و حتی خانواده ها سرایت کرده وبه عنوان یک تفریح و تفنن مقبول و لذت بخشاز آن یاد می شود.
مطالعات اجتماعی مهمترین علل گرایش به استفاده
از قلیان در جهرم را وجود فضای شهری بی نشاط و خسته کننده، بی توجهی به
موضوع گذران اوقات فراغت نسل جدید، سرخوردگی اجتماعی نسل جوان، پذیرش
اجتماعی قلیان به عنوان ابزاری برای تفریح و سرگرمی، ارزان بودن و قابلیت
دسترسی آسان آن در همه اماکن، بی تفاوتی اجتماعی بسیاری از مدیران شهری
نسبت به این آسیب اجتماعی در پی بی توجهی به مطالبات و نیازهای مختلف گروه
های جمعیتی و... می دانند.
بدون شک استفاده از قلیان میتواند زمینه ساز مصرف دیگر مواد دخانی و آسیب های اجتماعی مخاطره آمیزتری باشد.
در
مواجهه با این آسیب اجتماعی باید بدانیم که افراد استفاده کننده از قلیان
علت نیستند بلکه خود معلول شرایط نابسامان اجتماعی اند، لذا اولین گام در
راستای درمان هر آسیب اجتماعی برداشتن زمینه های بروز آن است که آن هم با
افزایش آگاهی بخشی به عموم افراد جامعه، محقق خواهد شد، در این خصوص نیز می
بایست بطور مستمر نسبت به آثار و آسیب های بهداشتی و اجتماعی مصرف قلیان
به افراد جامعه گوشزد کرد.
گام دوم این است که نهادهای اجتماعی تاثیر گذار بویژه خانواده ها و رسانه ها بر روی تغیر این رفتار اجتماعی عادی شده نابهنجارمتمرکز شوند تا به تدریج مصرف قلیان در جامعه مجددا قبیح و ضد ارزش تلقی شود.قطعا برخورد قهری و انتظامی جوابگو نبوده و نیست.
در گام سوم مدیران شهری می بایست برای اوقات فراغت
هر گروه جمعیتی(نوجوانان،جوانان، زنان و مردان) برنامههای اجتماعی و
فرهنگی مشخصی داشته باشند و امکانات تفریحی لازم و متناسب را برای آنها
فراهم سازند.بدون شک وقتی برای نوجوان و جوان تفریح سالم ایجاد نکنیم او به
سمت تفریحات جایگزین و غیرسالم خواهد رفت.
گام چهارم اینکه برای خروج از این وضعیت آسیب زا، جامعه نیازمند پویایی و نشاط است لذا می بایست شرایط لازم و مناسب برای شادابی و نشاط اجتماعی در جامعه را ایجاد کرد تا دیگر قلیان تسلی بخش نباشد. زیرا که شاید فضاهای نشاط آور بتواند اندکی از بار آلام اجتماعی جامعه ناشی از بیکاری جوانان بویژه قشر تحصیلکرده، اعتیاد، طلاق و نابسامانی خانواده، تاخیر در سن ازدواج و.. را بکاهد.